de vergulde gaper

Zoveel oorlogsgeweld is afgelopen weken ondergeschikt gebleken aan waar we, gewenst of ongewenst, mee bestookt werden. De open deur dat "zwarte levens" er toe doen en de eindeloze discussie van een kleine groep mensen over hun wens tot uitsluiting van zwarte piet op zijn eigen feest vanwege zijn huidskleur. Ineens werd ik "bang" voor discussie over de Vergulde Gaper. Deze herinner ik me al van kind af aan als uithangbord aan de gevel van prachtige oude panden van vooral apotheken en drogisterijen. Ik was altijd gefascineerd door hun kledij en open mond. Er zijn vier varianten maar de meest voorkomende zijn de gapers van Moren. Ze schijnen zelfs met de tijd nog een tintje donkerder geverfd te zijn omdat dat modieus was in Nederland. En het feit dat de Moren het uithangbord waren, duidde op de handel in specerijen met hen en die als ingrediënten dienden voor de producten van (soms kwakzalvers van) apotheken en drogisterijen. Die Moren waren op hun beurt ook vrij bedreven in (blanke) Europese slavenhandel, maar daarnaast dus ook in die van specerijen. Waarom heb ik eigenlijk nog geen "kick out de vergulde gaper" gehoord? Omdat ie zijn mond wel open heeft maar daarover niet spreekt uit angst om weggestreept te worden tegen zwarte piet en zodoende daadwerkelijk gelijke monniken gelijke kappen te moeten accepteren? Ik heb gelukkig nog geen vergulde gapers in de grachten zien drijven, of van de muur geslagen zien worden. Waarom niet? Misschien omdat de Westerse beschaving zich al lang tegen de slavernij heeft gekeerd (terwijl het in veel niet westerse landen nog de gewoonste zaak van de wereld is en zij zich zelfs verzetten tegen de druk van het Westen om de slavernij af te schaffen)? Een zaak van wie de schoen past, trekke hem aan. Wij al een tijdje niet meer. We zijn zuinig op ze. Omdat ze een cultuurhistorische waarde hebben en dat hoeft niet altijd de Efteling te zijn. Verleden noch heden zijn sprookjes. Joh. Maar toch handen af van de Vergulde Gapers! Grow up and smell the coffee. Wat ons allen betreft in een Turks koffiehuis, helemaal prima.